Vòng tua máy là gì? Tìm hiểu từ A-Z về vòng tua máy

Vòng tua máy là gì? Vòng tua máy là một thuật ngữ phổ biến trong ngành công nghiệp ô tô và các ngành công nghiệp ảnh hưởng. Được hiểu dễ dàng, vòng tua máy là số vòng quay mà trục khuỷu hoàn thành trong một phút. Nó được đo bằng cơ quan RPM (vòng/phút). Bạn đang phân tích tìm hiểu về vòng tua máy và mong muốn hiểu một cách rõ ràng hơn về quan điểm này? Bài viết sau đây của Kia Bình Triệu sẽ giải đáp những câu hỏi của bạn về “vòng tua máy là gì?” và chỉ số vòng tua máy bao nhiêu là lý tưởng cho một máy móc công việc phù hợp định.

Vòng tua máy là gì?

Vòng tua máy ô tô là một nhân tố chủ lực ảnh hưởng đến hiệu năng của xe, và có mối liên hệ mật thiết với công suất và momen xoắn. Để trình bày một cách đơn giản, vòng tua máy đo số lần trong một phút, được đo bằng đơn vị RPM (revolutions per minute – vòng/phút), thông qua màn hình đồng hồ đo vòng tua máy trong bảng điều khiển kỹ thuật số (hay bảng taplo) nằm trong khoang lái.

Vòng tua máy ô tô tỉ lệ nghịch với các cấp số trên xe và tỉ lệ thuận với công suất của xe, đạt giá trị cực đại từ 5.000 đến 7.000 vòng/phút. Mỗi cấp số của xe sẽ có thành quả vòng tua máy lý tưởng không giống nhau.

Khi vòng tua máy càng cao, công suất động cơ càng lớn và tốc độ di chuyển của xe cũng càng nhanh. mặc dù vậy, đồng thời việc tiêu thụ nhiên liệu cũng tăng lên và âm thanh từ động cơ trong lúc vận hành cũng ngày càng to hơn. Động cơ hoạt động càng mạnh thì cũng phát ra tiếng ồn lớn. nếu động cơ hoạt động gần ngưỡng quá tải, âm thanh phát ra sẽ rất to.

Xem thêm: Khi nào cần thay lọc xăng ô tô? Dấu hiệu và cách xử lý

Đặc điểm vòng tua máy ô tô

Số xe càng nhỏ thì vòng tua máy càng lên cao

Vòng tua máy ô tô sẽ tỷ lệ nghịch với các cấp số trên xe ô tô. Bởi ở số càng nhỏ (cần tạo đà) thì xe cần lực kéo càng cao nên trục khuỷu phải quay nhiều hơn. Đến các số lớn, lực kéo thiết yếu giảm dần (xe đã có đà) nên vòng tua máy cũng giảm theo. Như vậy vòng tua máy thường đạt mức cao nhất ở số 1, giảm dần khi xe về số 2 và tương tự giảm dần theo các cấp số kế đến số 3, số 4, số 5…

Số xe càng nhỏ thì vòng tua máy càng lên cao

Xe càng tăng tốc thì vòng tua máy càng cao

Khi người lái đạp ga tăng tốc thì vòng tua máy cũng sẽ tăng theo tốc độ xe. Bởi để đáp ứng tốc độ mà người lái đòi hỏi thì trục khuỷu động cơ phải quay nhiều vòng hơn. Theo một cách khác vòng tua máy phần trăm thuận với tốc độ.

Tuy nhiên cũng có trường hợp vòng tua máy cao tuy nhiên tốc độ lại chậm là do dấu hiệu đầu tiên. Khi xe ở số nhỏ, đi chậm thì vòng tua máy cũng sẽ ở mức cao. điều này hay gặp khi xe tải nặng, xe leo dốc… đang chạy số 1, số 2 hoặc chế độ số thấp L (với xe hộp số tự động).

 

Vòng tua máy càng lên cao thì động cơ càng ồn

Nó là điều hiển nhiên bởi khi động cơ càng hoạt động nhiều, trục khuỷu càng quay nhanh (để tạo nhiều vòng) thì động cơ phát ra tiếng ồn càng lớn. Động cơ công việc đến gần ngưỡng quá tải thì tiếng gầm sẽ rất to.

 

Điều này thường thấy ở các dòng xe hạng A hay hạng B sử dụng động cơ nhỏ như Kia Morning, Hyundai i10, Toyota Vios… Bởi công suất hạn chế nên trong quá trình sử dụng sẽ có nhiều tình huống xe phải tận dụng công suất tối đa nên động cơ thường ồn. Đây cũng là nguyên nhân người lái luôn cố gắng giữ xe ở mức vòng tua thấp nhất có thể.

Trong khi đó, các dòng xe hạng C, hạng D, quan trọng nhất là xe hạng sang của các hãng Mercedes-Benz, BMW, Audi, Lexus… do có động cơ công suất lớn hơn nên hiếm khi người lái dùng chạm ngưỡng bởi vậy động cơ sẽ êm ái hơn rất nhiều.

Vòng tua máy càng cao thì xe càng tốn nhiên liệu

Vòng tua máy tỷ lệ thuận với mức tiêu thụ nhiên liệu. Bởi vòng tua máy càng lên cao nghĩa là động cơ làm việc càng nhiều. vì lẽ đó mức tiêu hao nhiên liệu sẽ càng cao.

Xem thêm các bài viết liên quan tại chuyên mục Phụ Tùng Ô Tô

Vòng tua máy bao nhiêu là hợp lý?

Để tiết kiệm nhiên liệu, sử dụng sức mạnh của động cơ và có một trải nghiệm lái êm ái trên đường, tài xế cần linh hoạt trong việc chuyển số và căn chỉnh vòng tua máy ở mức lý tưởng. Vậy, vòng tua máy xe ở mức nào là hợp lý?

Khi động cơ hoạt động ở chế độ không tải

Với động cơ xăng, khi động cơ công việc ở chế độ không tải (không đạp ga), vòng tua máy ổn định khoảng 700 – 800 vòng/phút. Khi khởi động xe hoặc khi nổ máy sau thời gian dừng động cơ, vòng tua máy dao động khoảng 1000 vòng/phút để làm nóng động cơ và tạo môi trường nhiệt độ lý tưởng.

Ở chế độ không tải thì vòng tua máy ổn định khoảng 700 – 800 vòng/phút (Nguồn: Sưu tầm)

Khi xe chạy bình thường

Khi lái xe thông thường trên đường, vòng tua máy lý tưởng sẽ chỉnh sửa tùy vào cấp số trên xe.

• Cấp số 1 và 2: 1.400 – 1.800 vòng/phút
• Cấp số 3 và 4: 1.300 – 1.700 vòng/phút
• Cấp số 3, 4 và 5: 1.200 – 1.600 vòng/phút

Các con số này đại diện cho mức vòng tua máy lý tưởng để người lái có thể điều khiển xe một cách êm ái trên đường, linh động trong việc chuyển số trên các loại địa hình và đảm bảo an toàn khi tham gia giao thông. Trên các đoạn đường rộng, vẫn chưa có chướng ngại vật, vòng tua máy lý tưởng sẽ ở khoảng 1.200 vòng/phút.

Khi xe chạy bình thường thì vòng tua máy lý tưởng sẽ thay đổi tùy thuộc theo cấp số trên xe (Nguồn: Sưu tầm)

Lý do vòng tua máy không ổn định

Khi người lái nhấn bàn đạp ga để mở bướm ga, vòng tua máy của động cơ tăng lên và ngược lại. mặc dù vậy, khi giữ vững chân ga và tốc độ ổn định mà vòng tua máy biến động không đều, cần coi xét cẩn thận nguyên nhân gây ra hiện trạng này.

Phía dưới là một vài nguyên nhân phổ biến gây ra sự tăng giảm đột ngột của vòng tua máy:

Rò rỉ chân không

Rò rỉ chân không là một trong những lý do phổ biến gây ra tốc độ quay không ổn định của động cơ, dẫn đến dao động không bình thường của vòng tua máy. Hiện tượng này xuất hiện khi không khí “không được kiểm soát” được hút vào hệ thống nạp của động cơ, gây ra hỗn hợp nhiên liệu và không khí không chính xác, làm cho hoạt động của động cơ không phù hợp định.

Vướng mắc về hệ thống đánh lửa

Thiếu phân phối tia lửa đúng mức trong hệ thống đánh lửa của động cơ cũng có khả năng giúp tăng sự dao động đáng kể của vòng tua máy. các vấn đề này có thể gồm có bugi/dây cắm hỏng, bobin đánh lửa hỏng… đối với những loại xe cũ hơn, việc hỏng nắp bộ chia điện cũng có khả năng gây trở ngại cho quá trình phân phối tia lửa.

vướng mắc về bộ máy cung cấp nhiên liệu

Sự thiếu nhiên liệu trong buồng đốt cũng có khả năng làm cho tốc độ quay của động cơ không đều. Các sự cố này có thể gồm có bộ lọc nhiên liệu bị tắc, bơm nhiên liệu hỏng, cũng như các sự cố ảnh hưởng đến kim phun trong xi-lanh, rò rỉ nhiên liệu…

Lỗi cảm biến vị trí bướm ga

Cảm biến vị trí bướm ga của xe phụ trách việc cung cấp góp ý về vị trí cánh tiết lưu cho bộ điều khiển ECU của động cơ. Sự khác biệt trong góp ý này có thể dẫn đến công việc không nhất quán của động cơ, gây ra dao động không bình thường của vòng tua máy.

Lỗi cảm biến tốc độ động cơ

Hầu hết các động cơ hiện đại dùng một hoặc nhiều cảm biến tốc độ chuyên dụng, bao gồm cả cảm biến trục cam và trục khuỷu của động cơ. Khi các cảm biến này bắt đầu hỏng, có thể xuất hiện một loạt các triệu chứng kỳ lạ, khiến cho vòng tua động cơ không phù hợp định.

Lỗi van điều khiển không khí ở chế độ không tải

Nếu vòng tua của động cơ có sự dao động lớn Ngay cả khi đang ở chế độ không tải, ngoài các lỗi đã nói đến, có khả năng do lỗi van điều khiển không khí ở chế độ không tải (IAC). Van này có trách nhiệm căn chỉnh lưu lượng nạp khi bàn đạp ga không được tác động bởi người lái. nếu van đóng hoặc bám muội than hoặc hỏng, van điều khiển không khí có khả năng hoạt động không nhất quán, dẫn đến tốc độ động cơ ở chế độ không tải công việc không phù hợp định.

Lỗi hộp điều khiển hệ thống truyền động

Đôi khi, một vài mạch rõ ràng trong hộp điều khiển hệ thống truyền động PCM trên xe có khả năng bị hỏng. điều này gây ra một vài vướng mắc liên quan đến năng lực lái, gồm có cả những vấn đề liên quan đến tốc độ động cơ hoặc tốc độ quay của trục khuỷu.

Cách nhận biết tình trạng bất thường của xe thông qua hoạt động vòng tua máy

Thực tế cho thấy, khi hiểu rõ cơ chế công việc của vòng tua máy, người dùng xe ô tô sẽ có thể tự tiến hành kiểm duyệt và phát hiện những điều khó khăn bất thường mà xe đang mắc phải một cách chủ động.

Thông thường thì xe sẽ công việc phù hợp định ở một mức vòng tua máy nhất định. tuy nhiên, nếu như vòng tua máy tăng bất ngờ hoặc giảm chậm một cách không bình thường trong quá trình lái xe ở chế độ thông thường, có thể động cơ xe đang gặp vấn đề.

Ngoài ra, thông số vòng tua máy còn giúp người sử dụng căn chỉnh chế độ lái xe để tiết kiệm nhiên liệu nhất hoặc đạt hiệu năng tuyệt vời nhất trong việc tăng tốc và kéo sức (đối với xe số sàn). thông thường, khi kiểm tra động cơ, các kỹ thuật viên cũng phụ thuộc vào chỉ số vòng tua máy trên bảng đồng hồ để có cái nhìn khách quan về tình trạng thực tế của chiếc xe.

Nếu vòng tua máy tăng đột ngột hoặc giảm chậm một cách không bình thường có khả năng động cơ xe đang gặp vấn đề (Nguồn: Sưu tầm)

Cách khắc phục hiện trạng vòng tua máy không phù hợp định

Để khắc phục tình trạng vòng tua máy không ổn định, người dùng có thể ứng dụng các phương án sau đây:

• Tiến hành vệ sinh kim phun và bộ lọc định kỳ để phát hiện đúng lúc các lỗi và hư hỏng, từ đó sửa chữa hoặc thay thế các linh kiện hỏng trước khi gây ra những hậu quả lớn.
• Nâng cao kỹ năng lái xe: Người lái cần tạo thói quen quan sát thông số vòng tua máy và thực hiện chuyển số đúng với số vòng tua máy để động cơ xe hoạt động mượt mà hơn.
• Sử dụng những phương pháp lái xe tiết kiệm nhiên liệu, như đạt mức vòng tua máy lý tưởng khi di chuyển ở tốc độ phù hợp định, tránh phanh gấp khi đang ở tốc độ cao, và Điều chỉnh chế độ lái xe phù hợp với địa hình và điều kiện giao thông.
• Bảo đảm bảo dưỡng định kỳ và kiểm duyệt động cơ xe tại các trung tâm bảo dưỡng chuyên nghiệp để phát hiện sớm những điều khó khăn về vòng tua máy và tiến hành sửa chữa đúng lúc.

Những biện pháp trên sẽ giúp người sử dụng xe ô tô giải quyết vướng mắc vòng tua máy không ổn định, nâng cao hiệu suất và độ tin cậy của động cơ, cũng giống như tăng tính an toàn và tiết kiệm nhiên liệu khi tham gia giao thông.

Tiến hành vệ sinh những linh kiện của ô tô (Nguồn: Sưu tầm)

Tổng kết

Vòng tua máy là một nhân tố chủ lực trong hiệu suất của động cơ. Việc lựa chọn thông số vòng tua máy phù hợp giữa hiệu suất và độ bền là rất cần thiết. Mặc dù vậy, vòng tua máy không phù hợp định có khả năng gây ra vấn đề cho động cơ, vì vậy, cần được nắm bắt và căn chỉnh một cách cẩn thận.

Cảm ơn bạn đã theo dõi bài viết của Kia Bình Triệu.